بررسی پترولوژی توده کوارتز مونزونیتی کوهیان در زیر پهنه طارم، شمال شرق زنجان

توده مورد مطالعه، در شرق زنجان و از نظر زمین شناسی در زون البرز- آذربایجان و زیر پهنه طارم واقع شده است. رخنمون های موجود در منطقه شامل مجموعه های رسوبی – آذر آواری و گدازه های آتشفشانی به سن ائوسن به همراه توده نفوذی تحت مطالعه، منسوب به الیگوسن هستند. توده نفوذی با روند nw-se در محیط بعد از برخورد جایگزین شده است. این توده سنگ های ائوسن را قطع میکند. توده مطالعه شده عمدتا شامل لیتولوژی های مونزودیوریتی، مونزونیتی، کوارتز مونزونیتی و مونزو گرانیتی ( سری مونزونیتی) است. توده مورد مطالعه، از نظر کانی شناسی از مجموعه کانی های پلاژیوکلاز، کوارتز، فلدسپار، پیروکسن و بیوتیت تشکیل شده است. آپاتیت ، مونازیت و زیرکن از فرواوان ترین کانیهای فرعی در این توده هستند. کانیهای ثانویه و محصولات دگرسانی از جمله سریسیت، کلریت و هیدروکسید های آهن در همه انواع سنگ ها حضور دارند. بافت اصلی این توده گرانولار تا گرانولار پورفیریتی است. اما انواع بافت های فرعی از جمله گرانوفیر، پرتیت و مونزونیتی نیزدر نمونه های این توده دیده شدند. ماهیت اغلب سنگهای رخنمون یافته در توده، شوشونیتی است. از نظر شاخص اشباع از آلومینیوم، سرشت متاآلومین نشان می دهند . به علاوه این سنگ ها شاخص های گرانیتهای i-type دارند. نمونه ها عمدتا، در محیط بعد از برخوردتشکیل شده اند. مونزودیوریت های شوشونیتی از یک مذاب گوشته لیتوسفری متاثر از متاسوماتیسم در طی فرآیند فرورانش لیتوسفر اقیانوسی متبلور شده اند. به نظر می رسد که تفریق ماگمای مونزودیوریتی منجر به تشکیل مونزونیت و در نهایت موجب تفریق و تبلور مونزوگرانیت شده است. در واقع، همیافتی و شباهت ژئوشیمیایی سنگهای سری مونزونیتی طارم علیا به مناسبت تفریق و تبلور از یک ماگمای مونزودیوریتی تامین شده است. به هر حال ، به منظور شناخت بهتر رابطه سنگهای درونی مختلف در منطقه مورد مطالعه، به داده های دقیق ایزوتوپی و سن سنجی نیاز است.